ديكتاتورييه‌ت له‌قواره‌ي ديموكراسي‌دا
ديكتاتورييه‌ت له‌قواره‌ي ديموكراسي‌دا
له‌فه‌لسه‌فه‌دا ده‌گوتريَت هه‌ركه‌س بوَخوَي فه‌لسه‌فه‌يه‌كي جياواز و سربخوه‌يه كه له‌وانه‌يه لايه‌ني هاوبه‌شي له‌گه‌لَ لايه‌ن و فه‌لسه‌فه‌كاني ديكه‌دا هه‌بيَت به‌لاَم له‌بنه‌ماي خوَيدا سه‌ربخو و جياوازه. ئه‌م پيَناسه‌يه كه ده‌بيَته هوَكاري هاتنه‌ئاراوه‌ي پيناسه‌ي ديموكراسي. له‌ديموكراسي دا ده‌گوتريَت به‌شداركردني هه‌موو ره‌نگ و فه‌لسه‌فه‌كان واته ريَگا دان به هه‌ركه س و بوَچوونيَك. سه‌دسالَي بيسته‌م هاوكات بوو له‌گه‌لَ گه‌يشتن به‌زيروه ي ئه‌م ده‌سته‌واژه‌يه له‌لايه‌ن پارت و ده‌ولَه‌ت و حكومه‌ته‌كانه‌وه.
سه‌ير له‌وه‌دايه ئه‌وانه‌ي كه له‌هه‌موو زوَرتر باسي ديموكراسي و آزادي و... ده‌كه‌ن له‌راستيدا پيَچه‌وانه‌ي ئه‌وه رهفتار ده‌كه‌ن و ئه‌مه‌ش بوَ خوَي له‌ميَژووي جيهان دا سه‌لميَنراوه و نموونه‌ي زوَر هه‌يه. زوَرترين دووپات كردنه‌وه‌ي ئه‌م وشه‌يه له‌لايه‌ن ديكتاتورو فاشيسته‌كانه‌وه بووه. ئه‌مه لايه‌نيَكي ده‌رووني هه‌يه كه سايكوَلوَگه‌كان له‌و برِوايه‌دان ئنسانه‌كان زوَرتر باسي ئه‌و شتانه ده‌كه‌ن كه له‌ده‌روون و زاتيان دا يا نييه يا خود زوَر لاوازه.
ليَره‌دا ده‌مه‌ويَ ئاماژه‌يه‌كيش به‌و ده‌سته‌واژانه بكه‌م كه په‌ژاك روَژانه به هه‌زاران جار دووپاتيان ده‌كاته‌وه و له‌كرده‌وه‌شدا به پيَچه‌وانه‌ي ئه‌وانه رهفتار ده‌كات. نموونه‌ي هه‌ر به‌رچاو وشه‌ي ديموكراسييه كه بووه‌ته ئاوازي ده‌مي هه‌ر په‌ژاكييه‌ك و هه‌ركه‌س به‌جوَريَك پيَناسه‌ي ده‌كات و چوارچيَوه‌يه‌كي بوَ داده‌نيَت. ئه‌گه‌ر له ده په‌ژاكي بپرسي واتاي ديموكراسييه چييه؟ هه‌ركاميان به جوَريَك ولاَم ده‌داته‌وه كه له‌وانه‌يه پيَناسه‌كان زوَر له‌يه‌كيش دوور و يا دژي يه‌كيش بن. جا ئه‌گه‌ر بين و به‌راوردي بكه ين له‌گه‌لَ رهفتار و كرده‌وه‌ي روژانه‌يان، ئه‌وكاته‌ي كه تيَده‌گه‌ين چه‌نده پيَچه‌وانه و دژي يه‌كترن.
هوَكاري سه‌ره‌كي ئه‌م ناكوَكيانه ده‌گه‌رِيَته‌وه بوَ سيستمي ناوخوَي په‌ژاك كه له‌بنه‌مادا ديكتاتوري و يه‌ك لايه‌نه‌يه. ئه‌لَبه‌ت ئه‌وان خوَيان به ديموكرات‌ترين و چاك‌ترين به‌شه‌ره‌كاني سه‌رزه‌وي ده‌ناسيَنن، به‌لاَم له‌كورده‌واري دا په‌نديَكمان هه‌يه كه ده‌لَيَن: « كه‌س به دوَي خوَي نالَيَ تورشه». ئه‌مه راستييَكه كه ئه‌گه‌ر له‌سه‌داميشيان بپرسيبا ديموكراسي له‌كيَ و چوَن ده‌بيني؟ له‌وانه‌يه خوَي به نموونه هيَناباوه، هه‌رچوَن ئوَجالان سه‌ره‌راي هه‌موو لايه‌نه تيوري و پراكتيكيه ديكتاتورييه‌كاني خوَي به باوك و سه‌رچاوه‌ي ديموكراسي و سوسياليزم داده‌نيَت و له‌كرده‌وه‌شدا ئه‌وه‌ته ده‌يبينين كه چه‌ند ديكتاتوَريَكي وشك و دوَگمه.
په‌ژاكيش له‌سه‌ر ريشه‌ي ئه‌م داري ديكتاتوَرييه چه‌كه‌ره‌ي كردووه و سه‌ري هه‌لَهيَناوه، بوَيه به‌راي من پيَويست نييه چاوه‌رِيَ قسه و ره‌فتاري ديموكراتيانه له‌به‌چكه ديكتاتوره‌كان بين. ئه‌وان هه‌ر ئه‌وانه‌ن كه دان به هيچي ئه‌م نه‌ته‌وه‌دا نانن و هه‌مووي ره‌د ده‌كه‌نه‌وه چون خوَيان تيَدا به‌شدار نه‌بوون. هه‌موو پارت و لايه‌نه‌كان به كلاسيك داده‌نيَن، چون له‌ره‌نگ و ره‌گه‌زي ئه وان نيين، ئه‌مه‌يه ديموكراسي؟ ئه‌مه ديموكراسي له‌روانگه‌ي به‌چكه ديكتاتور و تيَروَريسته‌كانه‌وه‌يه. با هه‌ر پيَشكه‌شي خوَيان بيَت ئه‌و ديموكراسييه به ناوه‌رِوَك ديكتاتوَري.!